Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013

Γερμανία: Πότε θα λήξει επιτέλους η Ostpolitik;

Η Ενωμένη Ευρώπη; Οι Βρυξέλλες; Ξεχάστε τους. Έχει δίκιο ο Brzezinski όταν περιγράφει την ΕΕ ως μια «γηριατρική πτέρυγα». Τουλάχιστον η πολιτική της ΕΕ αναφορικά με τη Ρωσία, είναι τέτοια, μιας γηριατρικής πτέρυγας. Για την ώρα, η επιλογή που θα κάνει η Γερμανία, είναι σημαντική για τη Ρωσία. Θα συνεχίσει να διατηρεί το ρόλο της ως «ένας οικονομικός γίγαντας και πολιτικός νάνος», όπως το έθεσε ένας άλλος πολιτικός γκουρού, ο Henry Kissinger; Ή ίσως το Βερολίνο θα τολμήσει να λάβει έναν πιο ενεργό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή; Εάν συμβεί το τελευταίο, θα αλλάξει το Βερολίνο τη στάση του σε σχέση με τη Ρωσία;




Όταν ρωτώ τους Γερμανούς φίλους μου εάν η γερμανική στάση έναντι της Ρωσίας θα αλλάξει, μου λένε ότι για την ώρα δεν υπάρχει κάποια είδηση αναφορικά με αυτό. Οι διαπραγματεύσεις για έναν ευρύ συνασπισμό μεταξύ των Χριστιανοδημοκρατών και του SPD βρίσκονται σε εξέλιξη, και δεν είναι καν σαφές ποιος θα είναι υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική. Στο μεταξύ, η τρέχουσα γερμανική πολιτική αναφορικά με τη Ρωσία, η οποία δεν έχει αλλάξει με την πάροδο των χρόνων ανεξαρτήτως από το ποιος είναι ο Καγκελάριος, μπορεί να συνοψιστεί ως ακολούθως: το Βερολίνο δεν πρέπει να εξοργίζει το Κρεμλίνο. Το Βερολίνο δεν μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα».

Σύμφωνοι, συμβαίνουν κάποιες αλλαγές στη στάση του Βερολίνου απέναντι στη Ρωσία. Τα μέλη της Bundestag –όχι μόνο οι Πράσινοι αλλά επίσης και οι κυβερνώντες Χριστιανοδημοκράτες- είναι τώρα πιο επικριτικοί στο καθεστώς της Ρωσίας. Η Καγκελάριος Merkel κάποιες φορές ήταν «χλιαρή» όταν μιλούσε με τον Putin. Αλλά παρά τις ρητορικές αποχρώσεις και την έλλειψη χημείας μεταξύ των δύο ηγετών, η ουσία των διμερών σχέσεων έχει παραμείνει η ίδια. Η Γερμανία ακόμη προσπαθεί να μην εξοργίζει το Κρεμλίνο και δεν θέτει τα ζητήματα που αφορούν κανόνες. Από την πλευρά του το Κρεμλίνο συνεχίζει να χρησιμοποιεί τη Γερμανία για να προωθήσει τα συμφέροντά του και να ματαιώσει κάθε ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που ίσως να έρχεται σε αντίθεση με αυτά τα συμφέροντα.

Αλλά εάν ο μεγάλος συνασπισμός μεταξύ του κόμματος της Merkel και του SPD λάβει σάρκα και οστά, οι Σοσιαλδημοκράτες ίσως καταλήξουν με ένα από τα υπουργεία Οικονομικών ή Εξωτερικών, όπως συνέβη και στο παρελθόν. Το τελευταίο παίζει ένα σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής.

Λοιπόν, τι θα συνεισφέρουν οι Σοσιαλδημοκράτες στη γερμανική εξωτερική πολιτική; Σίγουρα, συμφωνούμε με τη συνέχιση της «Schroederization», που είναι η πολιτική του εναγκαλισμού του Κρεμλίνου με παράδειγμα τον πρώην Καγκελάριο Gerhard Schroeder, ο οποίος αυτή τη στιγμή είναι καλά αμειβόμενος από τον Putin. Είμαστε «οκ» με την κληρονομιά Frank Walter-Steinmeier, πρώην υπουργού Εξωτερικών στη διάρκεια του τελευταίου μεγάλου συνασπισμού, και ο πιο ένθερμος υποστηρικτής των στενών σχέσεων της Γερμανίας με τον Putin. Θα σήμαινε την προώθηση της παράδοσης από τους εμπειρογνώμονες εξωτερικής πολιτικής των Σοσιαλδημοκρατών, όπως ο Gernot Erler, και του μονίμου «mantra» τους για το «τέλος των χτυπημάτων κατά της Ρωσίας», που αναφέρεται στην κριτική που ασκείται στο καθεστώς του Putin.

Προφανώς, ο ίδιος ο Steinmeier –ο pulpiteer του Schroederization- έχει κάποιες πιθανότητες να γίνει υπουργός Εξωτερικών. Ο ηγέτης του SPD, Sigmar Gabriel, του οποίου οι απόψεις για τις γερμανό-ρωσικές σχέσεις είναι παντελώς άγνωστες, είναι ένας άλλος υποψήφιος. Αλλά αναλογιζόμενοι την προτίμηση των Γερμανών για το status quo, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι ο Gabriel θα συνεχίσει με την κληρονομιά του Schroederization. Υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι υπό την ηγεσία του SPD, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο ο Daniel Brossler της Suddeutsche Zeitung χαρακτήρισε «προπύργιο των ευνοϊκά διακείμενων προς τη Ρωσία», θα συνεχίσει την Ostpolitik προσέγγισή του.
Ο Hans Kundnani του ECFR πρόσφατα προχώρησε σε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση. Εξήγησε ότι οι Γερμανοί φορείς χάραξης πολιτικής στρεβλώνουν την ουσία της πολιτικής που προωθήθηκε κάποτε από τον Willy Brandt και τον Egon Bahr στη δεκαετία του ’70, περιορίζοντάς την σήμερα στο εμπόριο και τις οικονομικές συναλλαγές και ελπίζοντας ότι αυτό θα φέρει «κοινωνική αλλαγή» στις αυταρχικές κοινωνίες.

Επιτρέψτε μου να παραθέσω ένα απόσπασμα της ανάλυσης του Kundnani: Οι Γερμανοί φορείς χάραξης πολιτικής θα πρέπει να ξεχάσουν την Ostpolitik και αντί αυτού να αντιμετωπίσουν τα δύσκολα ερωτήματα που τίθενται από τον σημερινό αλληλεξαρτώμενο, πολυπολικό κόσμο του σήμερα».

Θα συμφωνούσα ότι ένα από τα ερωτήματα που προκύπτουν σε αυτόν τον κόσμο είναι πώς θα προωθηθούν οι φιλελεύθερες ιδέες και πώς θα αποτραπεί σε απολυταρχικά καθεστώτα να χρησιμοποιούν τη Δύση για να προωθήσουν την ατζέντα τους.

Ασφαλώς, μπορεί κανείς να ελπίζει ότι οι διαφωνίες μεταξύ της Merkel και της κυβέρνησής της και του υπουργείου Εξωτερικών για το ζήτημα της Ρωσίας θα συνεχιστούν. Αλλά θα διευκολύνουν την ανάπτυξη της νέας προσέγγισης με τη Ρωσία, την προσέγγιση που πλέον δεν θα νομιμοποιεί το καθεστώς Putin; Αμφιβάλλω.

Κάποιος θα μπορούσε να ανταπαντήσει ότι ο υπουργός Εξωτερικών που αντιπροσώπευσε το Κόμμα των Πρασίνων δύσκολα μπορεί να αλλάξει την κατάσταση, επικαλούμενος την περίπτωση του Joschka Fischer, στη διάρκεια της θητείας του οποίου, παρακολουθήσαμε την εμφάνιση του Schroederization.

Αυτά όλα είναι αλήθεια αλλά είμαι διχασμένη από το ερώτημα γιατί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις, οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες έγιναν αυτοί που καθιερώνουν και προωθούν την πιο κραυγαλέα πολιτική εξευμενισμού του διεφθαρμένου ρωσικού καθεστώτος;

Ας ελπίσουμε ότι τώρα μπαίνουμε σε ένα νέο στάδιο όπου η γερμανική κυβέρνηση θα αισθάνεται τουλάχιστον άβολα, εάν όχι ντροπή, για να ξεκινήσει ένα νέο γύρο Schroederization. Ας ελπίσουμε ότι το Βερολίνο θα καταλάβει ότι η δέσμευση με τη Ρωσία δεν σημαίνει τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για το διεφθαρμένο ρωσικό καθεστώς, ούτε επιτρέπει στους Γερμανούς πολιτικούς και επιχειρηματίες να δρουν ως εισοδηματίες στις σκιώδεις συμφωνίες του καθεστώτος.

Ας ελπίσουμε ότι ο νέος συνασπισμός θα θέσει άλλον ένα στόχο για τον εαυτό του. Αυτός είναι, όπως τον προσδιόρισε ο Ulrich Speck: «να ηγηθεί μιας νέας ευρωπαϊκής προσέγγισης απέναντι στη Ρωσία που έχει γίνει πολύ πιο αυταρχική στο εσωτερικό και πιο προκλητική στη στάση της έναντι της Δύσης».
Ας ελπίσουμε ότι το Βερολίνο θα αντιληφθεί ότι υπάρχει μια άλλη Ρωσία, εκτός της Ρωσίας του Putin και του Κρεμλίνου. Αυτή δεν είναι η Ρωσία που εκπροσωπήθηκε στο Γερμανό-Ρωσικό Διάλογο στην Αγία Πετρούπολη. Αυτή είναι η Ρωσία του μέλλοντος. Θέλει το Βερολίνο στα αλήθεια, αυτή η Ρωσία να θεωρεί τη Γερμανία ως τον πιστό εταίρο και υποστηρικτή του Putin;
Της Lilia Shevtsova

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=53374



ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου